İBS Nedir? Nasıl Geçer? | Yaşayan Anılar

Bugün sizlere bahsedeceğim konu İBS. Havalı ismiyle Irritabl Bowel Syndrome, Türkçe meali Huzursuz Bağırsak Sendromu olan, girdiğiniz tüm çekaplarda sizi deli yerine koyan uyuz bir rahatsızlıktır kendileri. Zira görünürde vücudunuzda fonksiyonel olarak bozuk olan hiçbir şey yoktur. 

Sindirim sisteminizden tutun da beyninize kadar her tomografiden, MR'dan sapasağlam çıkarsınız. İçten içe bunun bir kuruntu olduğunu düşünüp normal yaşantınıza devam edersiniz. Ancak hissettiğiniz tüm o ağrılar, sindirim promlemleri ve düşünsel olarak bulanık olmanız... Hepsi bu sevimli hayalet İBS’nin sizde uyandırdığı belirtilerdir. 

İBS'nin ne olduğundan, bireyi nasıl etkilediğini ve tüm bu çıldırtan olayların nasıl sona erdirebileceğinizi size anlatacağım. Hadi gelin, başlayalım.

 

İBS nedir?

Tıp literatürüne bir hastalık olarak yeni yeni girmiştir. Çünkü yukarıda da söylediğim gibi, görünürde hiçbir rahatsızlığınız olmadığı halde tüm bu belirtileri hissetmeniz normal değildir. Muhtemelen doktorunuz sizi ilk olarak bir psikoloğa yönlendirmiştir. Çünkü tüm bunların psikolojik olduğunu düşünmekten başka yapacak bir şeyi kalmamıştır zavallı doktorun. 

 

Halbuki bu psikolojik olmaktan daha çok vücudunuzdaki fonksiyonel bir bozukluktur. 

 

Şu sözü duymuşsunuzdur: Bağırsaklarınız sizin ikinci beyniniz. Hatta İngilizce’de de bir söz vardır: Feeling in my gut. Bağırsaklarımda hissediyorum. Türkçe’ye çevirdiğinizde biraz garip kalıyor. Ancak öyle doğru ki. Bağırsaklarınızdaki sinirler, vücut sisteminiz içerisinde en çok olanlar. Dolayısı ile heyecanlandığınızda veya korku duyduğunuzda acil tuvalet ihtiyacı hissetmeniz bundan dolayıdır.

İBS, genel itibariyle sizin birinci beyniniz ile ikinci beyniniz arasındaki iletişimsizlikten kaynaklanır. Yani üstteki beyin a derken, ortadaki beyniniz b demektedir. Bu da vücudunuzun içinde bir iç savaş başlangıcıdır. Eh, zaten bu iç savaşı yeterince hissetmiyor musunuz?

Bir de bu rahatsızlığın kardeşleri vardır: Anksiyete ve panik atak. Tek tek gelmezler yani. Geleceklerse bir arada gelirler. Ölmüşüz zaten. Üstümüze bir kat daha toprak atsalar ne olur sanki değil mi?

En çok sevdiğiniz şeyler bir anda en çok korktuğunuz şeylere dönüşmeye başlar. Kalabalık ortamlar, havasız mekanlar, aşırı sıcak, aşırı soğuk... Bağırsaklarınızda hissettiğiniz gereksiz ağrı ve hareketlerin yanında bir de anksiyete atakları geçirmeye başlarsınız. 

Şimdi buradan sonrasını çok iyi okumanızı istiyorum. 

İlaçlar hiçbir işinize yaramayacak. Sadece geçici rahatlamalar sağlayıp bir süre sonra da alışkanlık yaratıp etkilerini yitirecekler. Biz geçici bir sürecin lüksünüz yaşayamayız. Bize kalıcı bir şeyler lazım. Ancak eminim ilaç endüstrisi, parayla sattığınız sağlınızı geri kazanmanız için yine parayla sağlık(!) satın almanızı isteyecektir tabi ki. -yazar burada göz devirmekten kendini alamıyor-

Şimdi soracaksınız. Bre cahil, sen bunları nereden bilirsin? 

 

Haklısınız. 

 

Biliyorum. Çünkü yaklaşık olarak üç seneden fazladır bununla yaşıyorum. 

 

İlk olarak on sekiz yaşımdayken, doktorun bir kağıda yazıp elime tutuşturmasıyla başladı bu süreç. Başımı eğip elimdeki kağıda baktım. Üç harf vardı üzerinde. İBS. Neydi ki bu? 

 

Hayatımı elime tutuşturduğundan bihaber çıktım odasından. Verdiği ilaçları aldım. 

 

Şimdi geriye dönüp baktığımda, belirtilerin on yedi yaşımdayken başlamış olduğunu görebiliyorum. Ancak o zaman öylesine bihaberdim ki kendimden, bunu idrak etmem imkansızdı. Üstelik üniversite sınavlarına hazırlanan lise son sınıf öğrencisiydim. Haftanın iki günü okulda, üç günü staj, kalan iki günü de dershanedeydim. Staj günleri de erken çıkıp dershaneye gidiyordum. 

Üniversite sınavları bir yana, okuldaki bitirme sınavına ve bitirme ödevine de hazırlanmak zorundaydım. Yoğun bir tempo ve farkında olmadığım yüksek stres seviyesinde gezerken, kendimin nasıl farkında olabilirdim ki?

Ancak her şeyin bir dolum noktası vardı. 

Sabahları hissettiğim mide bulantıları, kusmalarım, ağrılarım, normalde yediğim her şeyin bir anda bana dokunması... Bunların hepsine yabancıydım.

 

Ders dinlemekten, sınavlara girip bilgimi ölçmekten zevk alan ben, bir anda tüm bunlardan korkar hale gelmiştim. Çünkü sürekli olarak panik atak geçiriyordum. 

 

Doktorlardan hiçbir şey çıkmıyordu. Çoğu sakinleştirici veriyordu. Geçici hissizlikten başka bir şey değildi. Yine de kullandım. Az çok işe yarıyordu. Yarımdan bire, birden ikiye çıkmaya başladım. Yaptığım şeyin sağlıksız olduğunun farkındaydım ancak artık yarım da, bir de kesmiyordu. Neyse ki bir şeylere bağlılığım hiçbir zaman fanatik şekilde olmamıştı. O yüzden bırakmak istediğimde de rahatça bırakabilen bir iradem her zaman vardı. 

 

Zar zor liseyi bitirdim. O dönem ve devamında gelen üniversitenin ilk dönemi, hatırlamak istemediğim anılar listesinde bir numara. 

 

Üniversiteye başlamadan önceki yaz, ilaçlarıma bel bağladım. Çünkü yapılabilecek başka bir şey olduğunu bilmiyordum. Ve o ilaçlar bana kilo aldırmaktan başka hiçbir şey yapmadı. Bir ay sonra onları da bıraktım. Normal yaşantıma devam ediyor, ancak içten içe beni yiyip bitiren bir parazitle yaşıyordum.

Ben, lise birinci sınıftan itibaren üniversite hayaliyle yaşayan bir insandım. Ancak bir gece, arkadaşım arayıp okulların açıklandığını haber verdiğinde siteye girdim ve karşımda duran Marmara Üniversitesi yazısına öyle bir hissizlikle baktım ki... Havaya uçup, yaşasın Marmara’yı kazanmışım, diye bağırıp eğleneceğime, sakinlikle sayfayı kapattım ve o sırada yazmakta olduğum romanıma geri döndüm. Böyle bir dönemden bahsediyorum size. Gittikçe daha da dibi boyluyordum. 

 

Üniversite başladı.

Kocaman kampüs ve kendi içinde kaybolmuş bir adet ben. 

 

Ders esnasında, sınav esnasında, daha okula bile girmeden kaç defa anksiyete atakları geçirip sessizce ağladığımı saymadım. Ancak oldukça fazla olduklarından eminim. 

 

Bazen kaçtım, bazen savaştım. 

 

Pes ettiğim anlar da oldu, savaşma gücünü kendimde bulduğum anlar da.

Kim derdi ki lisedeki o başarılı, dersleri seven kızın; daha ilk dönemden üç dersten büte kalacağını... Ama bu hayatta yükselmek ne kadar gerçekse, düşmek de o kadar gerçekti. 

 

İlk dönemi düşe kalka atlattıktan sonra ikinci dönem de kaçak göçek bitirdim okulu. 

 

O yaz bir karar verdim. 

Aldığım tüm kiloları geri verdim. Yeniden o eski kişi olmaya yaklaşmıştım. Ancak rahatsızlığım hala devam ediyordu. 

 

İkinci sınıfta, derslerimi toparladım. 

 

Üçüncü sınıfta kendimi.

Ve şu an, tüm derslerime girebilen, sınavlarda korkusuzca tüm sorulara yanıt verebilen, eğlenen, gülen, oradan oraya giden bir bireyim. Eski halimden %10 eksik, ancak olmak istemediğim halimden %90 daha iyi olarak.

Nasıl mı? 

 

Eğer gerçekten bu rahatsızlığa sahipseniz, tüm o ilaçları çöpe atmakla başlayın işe. Ancak sakinleştiriciniz şimdilik kalsın. Arada ona ihtiyaç duyabilirsiniz. 

1- Paketlenmiş Gıdalara Veda Edin!

 

İyileşme sürecindeyken yaptığım en büyük hata, paketlenmiş gıdaları yemeye devam etmemdi. Abur cubur bağımlısı değildim. Ancak zevkime düşkündüm ve dizimi izlerken böyle sağlıksız atıştırmalıkları yemeyi seviyordum.

Tüm abur cuburlarla aranızı bozun. Ben bunu bu sene yapmaya başladım ve yaklaşık olarak 44 gündür ağzıma bir tane bile sürmedim. İnanın bana vücudum o kadar rahat ki. Hiç olmadığı kadar. Meğersem tüm o zehirli yiyecekler hem sindirim sistemimi bozuyor hem de düşüncelerim arasına toksik bir gaz gibi sızarak düşünmemi engelliyormuş. Uzaklaşınca bunu farkediyorsunuz.

Bunu yapmamın en büyük sebebi de, bağırsaklarımın kendisini onarmasına izin vermekti. Çünkü siz ne kadar sağlıklı beslenirseniz beslenin, arada yine bu zehirlerden yiyorsanız, bağırsak duvarınıza zarar vermeye devam ediyorsunuz. 

Yaklaşık altı ay boyunca kesin bir veto koyarak abur cuburu kendinize yasaklayın. Çünkü öyle güzel bir vücudumuz var ki zararlı şeyleri ondan uzaklaştırdığınız anda kendini hemen onarmaya başlıyor. 

Bazı şeyleri istiyorsanız, bazı zevklerinizden fedakarlık etmeniz gerekecek. Yok, hayır ben edemem diyorsanız, yazının buradan sonrasını okumanıza gerek yok. Sessizce bloğumu terk edip eski yaşamınıza dönebilirsiniz. Yardım edilmesini istemeyen birine kimse yardım etmez. Bireyin önce kendisinin istemesi lazım. Anne babanız bile bu yaşadıklarınızı birer abartmadan ibaret görürken bir başkası, sizin yardım istemeyen beyninize bunu sokmakla uğraşmayacak. 

2- Tatlı, Kızartma ve Hamur İşleri

 

Tatlı, kızartma, hamur işlerinden mümkün olduğunca uzak durun. Tümüyle bunları bırakın demiyorum. Çünkü diğer maddeleri de yavaş yavaş yapmaya başladığınızda ciddi kilo vereceksiniz. Bunu dengelemek amacıyla haftada bir defayı geçmemek üzere, evde kendi imkanlarınızla yaptığınız bir tatlıyı, kızartmayı veya hamur işini yiyebilirsiniz. Ancak sonrasında az da olsa hissedeceğiniz rahatsızlık için sorumluluk kabul etmiyorum. 

 

Peki tatlı ihtiyacını nasıl gideriyorsun, diye sorabilirsiniz. En iyi tarafı şu ki, ben pek tatlı sevmem. Çikolata zaten midemi bulandırıyor. Ancak arada benim de canım çekiyor. Öyle zamanlarda en büyük yardımcım, tarçın. Bir elma doğruyorum ve üzerine tarçın serpiyorum. Veya ev yoğurduma meyve doğrayıp üzerine tarçın döküyorum. Tatlı isteği falan kalmıyor. 

3- Su Sizin En Büyük Dostunuz

 

Bol bol su içeceksiniz. Sizin en büyük yardımcınız o. Günde 2.5 litreden aşağıya düşmeyin. Aşırı abartarak da su zehirlenmesi geçirmeyin. Dikkatli olun. 

4- Spor spor spor, der Olimpiyaticus.

 

Haftada vakit buldukça egzersiz, yürüyüş, fitnes veya pilates yapın. Bu sizi hem daha iyi hissettirecek hem de vücudunuzun şekle girdiğini görünce mutlu olacaksınız. 

5- Ev Yapımı Her Şey Sizin Can Yoldaşınız

 

Yukarıda ev yoğurdu dedim. Aynen öyle. Ben sağlıklı yemek işine, ev yoğurdu ve ev turşusuyla başladım. Bu probiyotikler bağırsak floranızı onarmanızda size oldukça yardımcı olacaklar. Yapımını internette rahatlıkla bulabilirsiniz. Şu an vakti geçti ancak karnıbahar turşusunu çok seviyorum. Vakit bulduğumda yeniden kuracağım. O sırada fotoğraflar çekerek size de anlatırım. 

Ayrıca eskiden anneannelerimiz, babaannelerimiz ne yediyse, onlara dönüş yapmamız gerekiyor. Çünkü içten içe hissediyorum, peki biz ne yiyeceğiz, sorularını. Sebze yiyeceksiniz. O kadar güzel bir yemek kültürümüz var ki aslında. Ailenizde sebze yemeği yapan yoksa bir adım atın ve siz yapın. Yapması da yemesi de çok güzel. 

6- Stresten Uzak Dur(!) Ne?!

Bu tarz yazıların çoğunda hepimizi sinir eden bir madde vardır. Eminim aklınıza gelmiştir. Stresten uzak durun. Zaten genetik olmasından ziyade, genel olarak stres bizi bu hale getirmişken stresten uzak olun demeniz gerçekten çok komik. 

Stresten hiçbir zaman uzak kalamayacaksınız. Özellikle büyük bir şehirde yaşıyorsanız. Bunu öncelikle kabullenin. Ardından bununla savaşmanın yollarını bulun. Uzak durarak sadece ona karşı bağışıklık kazanmaktan kendinizi engelliyorsunuz. Ben size tam tersini yapmanızı söylüyorum. Stresten uzak durmayın. Adrenalin duygusundan kendinizi ne kadar uzak tutarsanız, en ufak bir stres anında tüm dengenizi kaybetmeniz an meselesi olur. Korktuğunuz ne varsa yapın. İnanın bana, hiçbir şey hayal ettiğinizde daha kötü olamaz. 

7- Asla Pes Etme

 

Tabi bir de inatçı ve kararlı olmak gerek. Vücudum sürekli olarak kaçmam gerektiğini söylüyordu, sınıfta herkes sakince ders dinlerken. Büyük bir dinazor ordusuyla karşı karşıyaymışım gibi nabzım atardı. Sınıf bir anda daralırdı. Ancak o anların çoğunda kaçmadım. Nefes alışverişlerime odaklanır, kendime telkinler vererek sakinleşmeye çalışırdım. 

 

Komik. Bu telkinlerin gereksiz olduğunu düşünürdüm eskiden. Halbuki insanların kendine ve çevresine söylediği şeylerin ne kadar da önemli olduğunu tüm bu zaman içerisinde öğrendim. Siz de yapmayı ihmal etmeyin. 

 

Şimdi yirmi bir yaşında, üniversite son sınıfta, bazı şeylerin savaşını vermiş ve Allah’ın da izniyle atlatmış bir abla, arkadaş veya kardeş olarak duruyorum karşınızda. 

 

Mutluyum. Asıl gücü ilaçlarda veya insanlarda bulmak yerine kendi içimde bulduğum için. 

 

Huzurluyum. Bu anları görebildiğim için.

Gururluyum. Geriye dönüp baktığımda başladığım noktadan oldukça yol katettiğim için.

Ve umut doluyum. Hayatımda her şeyin daha da iyiye gideceğine inandığım için. 

 

İnişler çıkışlar her zaman olacaktır. Belki bu saniye itibariyle hayatımda her şey çok daha kötüye gidecek. Eyvallah, diyebilirim sadece, bunu engelleyemedikten sonra. Ancak biliyorum ki ben o üç sene önceki korkmuş kız değilim. Gelecek olan her neyse, onunla da başa çıkabilirim. 

 

Yavaş tırmandım, ancak bastığım dalların hepsi sağlamdı. 

 

Aynı sınavdan geçmiş veya geçiyor olan okuyan kişi, bu sözüm sana: Yalnız değilsin ve hiçbir zaman da olmayacaksın. Bir yerlerde seninle aynı şeyleri yaşayan birileri daima olacak. Kendine güven. O gücü içinde bul ki bir daha düştüğünde, kalkma gücünü de kendine bulabilesin. 

 

Şunu da unutma: Seni tanımıyorum ancak seni seviyorum.

k.y.